Diğer Avrupa Ülkelerinde Üniversite Eğitimi
Fransa
İtalya’da olduğu gibi Fransa’da da lisans eğitimi 3 yıl, yüksek lisans eğitimi 2 yıl sürmektedir. Fransa’daki okulların tamamına yakını devlet üniversiteleridir ve ücretsizdir. Fransa’da klasik üniversitelere ek olarak aynı zamanda Grandes Ecoles adı verilen ve kurumların bünyesinde gerçekleştirilen yazılı-sözlü sınavlarla öğrenci alan okullar da bulunmaktadır. Bu okullar daha küçük öğrenci kapasiteli olmalarına karşın belirli alanlarda verdikleri üst düzey eğitimlerle tarih boyunca birçok yazar, düşünür, bilim adamı ve politikacı yetiştirmişlerdir. Fransa’da yüksek öğrenim sisteminin aşamaları Licence (Lisans) - Licence Profesionnelle (Profesyonel Lisans), Master ve Doktorat (Doktora) olarak üçe ayrılmış durumdadır. Lisans derecesi 180 ECTS (European Credit), Master derecesi ise 120 ECTS ile alınabilmektedir. Fransa’da aynı zamanda eğitimin tamamıyla İngilizce verildiği, ekonomi, işletme, siyasal bilimler, mühendislik ve daha başka alanlarda sunulan master programları mevcuttur.
Belçika
Farklı bölgelerden oluşan Belçika’daki yüksek öğrenim kurumlarındaki eğitim dili üniversitenin bulunduğu bölgenin resmi diline göre değişmektedir. Eğitim dili Valon Bölgesi’nde Fransızca, Flaman Bölgesi’nde ise Flamanca eğitim verilmektedir. Bunların yanı sıra özellikle Brüksel’de bu iki dilde de eğitim veren okullar ve ülkenin genelinde İngilizce eğitim veren okullar bulunmaktadır. Bu ülkede lisans eğitimi Professional Bachelor, Advanced Bachelor ve Academic Bachelor olarak üçe ayrılmaktadır. Lisans eğitiminin 3 sene sürdüğü Belçika’da eğitim masrafları ise okula ve programa bağlı olarak 500-7000 Euro arasında değişmektedir.
Ukrayna
Ukrayna yüksek öğrenim için son yıllarda çokça tercih edilen ülkelerden biridir. Sınav şartının bulunmadığı üniversitelerde Ukraynaca, Rusça ve İngilizce eğitim verilmektedir. Bologna Süreci’ne de dahil olmuş olan Ukrayna’daki okullarda eğitim diline hakim olabilmek için 1 sene hazırlık okumak mümkündür. Birbirine benzeyen diller olan Rusça ve Ukraynacadan biri üzerine eğitim alırken diğerini de geliştirmek mümkündür. Sovyetler Birliği döneminde ülkenin prestijli üniversitelerine ev sahipliği yapan Ukrayna bu özelliğini halen sürdürmektedir. Özellikle teknik alanlarda üstünlüğe sahip Ukrayna üniversitelerinden alınan diplomalar, Ukrayna’nın Bologna Süreci’nde yer alması nedeniyle birçok Avrupa ülkesinde kabul görmektedir. Bu üniversitelerin ‘YÖK Denkliği’ne sahip olup olmadıklarını öğrenmek için YÖK ile bağlantıya geçmenizi öneririz. Bu ülkede yüksek lisans eğitimi almak isteyenlerin ise Türkiye’de bir lisans programından mezun olmaları gerekir. Başvurulan üniversite, alınan lisans eğitiminde görülen dersleri ve not dökümünü inceleyerek öğrencileri kabul eder. Ukrayna’da yüksek lisans eğitimi seçilen programa göre 1,5-2 yıl arasında sürmektedir.
Bulgaristan
7,4 milyonluk nüfusa sahip Bulgaristan ülkemizin kuzeybatı komşusudur. Hem Türkiye’ye olan coğrafi yakınlığı, hem de üniversite kabul şartlarının kolaylığı nedeniyle Bulgaristan birçok Türk öğrenci tarafından yüksek öğrenim için tercih edilmektedir. 2007’de Avrupa Birliği’ne üye olarak kabul edilen Bulgaristan aynı zamanda Avrupa Birliği içerisinde yüksek öğrenim standartlarını düzenleyen Bologna Süreci’ne de ilk oluşturulduğu 1999 yılından beri üyedir. Bu durum, Bulgaristan’da bir üniversiteden alınan diplomanın AB ülkelerinde geçerliliği olduğu, buna ek olarak da, Bulgaristan’da üniversite okuyan bir öğrencinin AB ülkelerindeki üniversitelere yatay geçiş yapma şansının bulunduğu anlamına gelir. Özellikle Sırbistan, Türkiye, Rusya ve Romanya gibi çevre ülkelerden öğrencilerin tercih ettiği Bulgaristan’da eğitim masrafları birçok Avrupa ülkesine kıyasla oldukça düşüktür. Yıllık eğitim ücretinin 3000 Euro civarında olduğu ülkede konaklama ve yaşam masrafları da azdır. Bulgaristan üniversitelerinde en çok tercih edilen bölümler ise mühendislik programları, tıp, diş hekimliği ve eczacılıktır. Bu ülkedeki devlet üniversitelerinin önemli bir kısmı YÖK tarafından tanınmaktadır. Ancak bu konudaki en sağlıklı bilgi YÖK ile iletişime geçerek alınabilmektedir.
Romanya
2007 yılından beri Avrupa Birliği üyesi olan Romanya’da eğitim dili Romence ve İngilizcedir. Okumak istedikleri bölümün sadece Romence dilinde verilmesi halinde öğrenciler 1 sene dil hazırlığı okurlar. Lisans eğitimi 3 yıl (Tıp eğitimi gibi diğer bazı uzmanlık alanları dışında), yüksek lisans eğitimi ise 2 yıl sürmektedir. Eğitim ücretlerinin yüksek olmadığı ülkede birçok bolümde yıllık 2000-3000 Euro arasında, tıp, dişçilik, eczacılık gibi diğer bölümlerde ise 3500-5000 Euro arasındadır. Yaklaşık 22 milyonluk bir nüfusa sahip olan ülkede yüksek öğrenim için en çok tercih edilen şehirler Bükreş, Cluj, Köstence, Braşov ve Iaşi’dir. Romanya yüksek öğrenim sistemini 1999 yılında ilk anlaşmaların imzalanmasından beri üyesi olduğu Bologna Süreci’ne göre düzenlemektedir.
Macaristan
2004 yılında Avrupa Birliği üyesi olan Macaristan özellikle bu tarihten itibaren yüksek öğrenimlerini bu ülkede tamamlamak isteyen birçok ülkeden öğrenciye ev sahipliği yapmaktadır. Yüksek eğitim kalitesine sahip Macaristan üniversiteleri tarih boyunca önemli bilim adamı ve düşünür yetiştirmiştir. Lisans programlarına kabul için herhangi bir sınav koşulu bulunmayan Macaristan’da eğitim için en çok tercih edilen şehirler Budapeste, Debrecen, Szeged ve Pecs’tir. Eğitim dilinin İngilizce olduğu ülkede yabancı öğrenciler, okumak istedikleri lisans programına başlamadan önce, içerisinde hem İngilizce hem de okumak istedikleri bolum doğrultusunda hazırlayıcı derslerin de bulunduğu 1 senelik hazırlık döneminden geçerler. Ancak hem dil hem de akademik olarak hazır olan öğrenciler üniversite tarafından düzenlenen muafiyet sınavını geçmeleri şartı ile direkt lisans eğitimlerine başlayabilirler. Macaristan’da eğitim almanın bir diğer avantajı da Schengen Vizesi’nin sağladığı seyahat avantajıdır. Schengen bölgesinde olan Macaristan’da eğitim gören öğrenciler Schengen bölgesine dahil olan birçok Avrupa ülkesinde özgürce dolaşabilme sansına sahiptirler. Macaristan üniversitelerinde lisans eğitimi 3, master eğitimi ise 2 yıl sürmektedir. Tip eğitimi 6, eczacılık ve dişçilik eğitimleri ise 5 yıl sürmektedir. Macaristan’da master eğitimi sonrasında 2 yıl çalışma izni verilmektedir.